KIEDY DO LOGOPEDY
Rozwój każdego dziecka przebiega bardzo indywidualnie. Istnieją jednak pewne wyznaczniki prawidłowego rozwoju mowy, które można obserwować już od chwili narodzin. Związane są one z ogólnym rozwojem malucha, w tym:
- ze sposobem oddychania (niepokojącym jest nawykowe oddychanie przez usta)
- z rozwojem umiejętności samodzielnego jedzenia (gryzienia, żucia, połykania)
- z rozwojem spostrzegania słuchowego
- z możliwościami artykulacyjnymi (trzylatek powinien bez problemu potrafić unosić język).
Przyjmuje się, że rozwój mowy dziecka powinien być zakończony do 5-6 roku życia. Oznacza to, że dziecko rozpoczynające naukę w "zerówce" powinno wymawiać już wszystkie głoski występujące w języku polskim, budować wypowiedzi składające się ze zdań złożonych, a także prawidłowo rozpoznawać i nazywać stosunki przestrzenne. Każdy rok życia dziecka charakteryzuje się stopniowym wzbogacaniem inwentarza głosek i wyrazów jakimi się posługuje. Jeżeli nie obserwujesz u swojego dziecka niżej wymienionych umiejętności lub masz jakiekolwiek wątpliwości, zasięgnij porady logopedy, aby ocenić czy Twoje dziecko potrzebuje pomocy.
12 - 24 miesiąc:
- wykonuje proste polecenia i wskazuje często nazywane przez nas przedmioty, w tym części ciała
- słucha i rozpoznaje melodie prostych piosenek, z zainteresowaniem przysłuchuje się wierszykom i krótkim historyjkom
- w wypowiedziach posługuje się wyrazami dźwiękonaśladowczymi i echolaliami (wielokrotnie powtarza wyrazy zasłyszane z otoczenia), coraz bogatszy słownik umożliwia rozpoczęcie łączenia dwóch wyrazów (początki fleksji)
- poprawnie wymawia wszystkie samogłoski oraz spółgłoski: 'm', 'b', 'p', 't', 'n', 'ł', 'j', 'd'
- zaczyna nawiązywać kontakt z rówieśnikami
- rozwija manipulację specyficzną - wie do czego służą przedmioty i nieporadnie wykorzystuje je zgodnie z zastosowaniem (próby rysowania, posługiwania się łyżką, picia z kubka)
2 - 3 rok
- potrafi przeprowadzić klasyfikacje klocków według koloru, wielkości i kształtu (trzylatek wg kształtu lub wielkości bez względu na kolor)
- po demonstracji rysuje linię poziomą i pionową (trzylatek również krzyżyk i koło)
- wykonuje trudniejsze, dwuczłonowe polecenia
- powtarza melodie
- nazywa większość znanych z otoczenia przedmiotów
- do inwentarza głosek dochodzą kolejne: 'w', 'f', 'k', 'g', 'h', 'l', 's', 'z', 'c', 'dz', 'ś', 'ź', 'ć', 'dź'
- może upraszczać trudniejsze wyrazy, zwłaszcza te z głoskami: 'sz', 'ż', 'cz', 'dż', 'r'
- zadaje pytania dotyczące otoczenia, stosuje przeczenia i zaczyna posługiwać się liczbą mnogą i przyimkami, zdania składają się z 2-3 elementów
3 - 4 rok
- potrafi odróżnić wymowę poprawną od zniekształconej
- zadaje coraz większą ilość pytań, a na proste pytania potrafi samodzielnie udzielić odpowiedzi
- nadal może upraszczać trudniejsze głoski
4 - 5 rok
- udziela odpowiedzi na pytania dotyczące wysłuchanego, prostego opowiadania
- może poprawnie wypowiadać wyrazy zawierające trudne głoski
- buduje bogate zdania, potrafi opowiedzieć prostą historyjkę używając coraz większej ilości przymiotników i poprawnie stosując podstawowe reguły gramatyczne
5 - 6 rok
- z zainteresowaniem słucha dłuższych opowiadań i bajek, rozumie morał jaki z nich płynie
- rozumie i posługuje się przyimkami
- poprawnie wymawia wszystkie głoski występujące w języku polskim
- opisuje ilustrację i opowiada bajkę używając zdań złożonych i poprawnie stosując w nich reguły gramatyczne
Wczesna stymulacja rozwoju dziecka gwarantuje prawidłowy i harmonijny rozwój wszystkich funkcji poznawczych, a zwlekanie z terapią może doprowadzić do utrwalenia i pogłębienia nieprawidłowości.